སྐུ་ཤོག་གཅིག་གཅིག་གསུངས་རོགས་གནང་།

Can you please say something about the place.

ཕོ་བྲང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལགས།

You mean the history of the palace?

འོ།

Yes.

འདིར་ཕོ་བྲང་འདི་ལྟ་འདི་རེད། བཞེངས་ནས་ལོ་༥༠༠ལྷག་ཙམ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་འདྲ། འདི་ཕོ་བྲང་དཀར་པ་བྱས། འདིའི་སྟེང་དེ་ཕོ་བྲང་དམར་པོ་བྱས། འདི་སྲིད་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ས་བྱས། དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་འདི་གནང་ས་རེད།

This palace is about 500 years old now. This one the white mansion, and that one is the red mansion.

ལྟ་འདིའི་ཤོད་དེ་དེ་རེད། ནོར་བུ་གླིང་ཁ་ཟེར་གྱི་རེད། འདིའི་རྒྱབ་ལོགས་དེ་འདི་རེད་རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་ཟེར་གྱི་རེད། ལྟ་དེའི་སྟེང་དེ་འདི་རེད། ལྷ་རྒྱལ་རི་ལྟ་དབྱར་སྐྱིད་ཕོ་བྲང་ཟེར་གྱི་རེད། ཕོ་བྲང་ཡོག་རེད།

The one in the valley is Norbu Lingkha and behind that is called Dzonggyap Lukhang. Lhagya Ri is known as the summer palace.

མ་གིར་རྫོལ་ཤུལ་རྙིང་མ་དེ་འདི་རེད་སྔོན་མ་ཤར་ལྷོ་རྫོང་གི་རྫོང་རྙིང་པ་དེ་བྱས། ཕ་གི་དེ་ཤར་ལྷོའི་རྫོང་རྙིང་མ་པ་དེ། འདི་ལོ་རྒྱུས་བྱས་ན་དཀར་ཤེལ་བཏིང་དུས་ཙམ་ལ་མི་དེའི་ལག་པ་བཅད་པ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོག་རེད་ལྟ། དཀར་ཤེལ་ཁྱད་ཆོས་མིན་པ་གཞན་དག་མིན་པ་ཞིག་བཏིང་ཡོད་པ་འདྲ། ཆར་པ་དང་འདི་འདྲ་མ་བསྡད་པ་བྱས་བཏིང་དུས་ཙམ་ལ་བཏིང་མཁན་གྱི་ལག་པ་བཅད།

The remains of the old structure down there is where once the old Sharlho fort was located. According to some saying, the artisan who laid floor with the white stone got his hands cut off after its completion.

ཁོའི་མི་ཚེ་གཅིག་གི་གླ་ཕོགས་ཕོ་བྲང་ནས་བརྒྱབ་ཀྱི་ཡོག་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག ཕོ་བྲང་བྱས། ལྟ་འདིའི་འཁྱམས་དེ་པར་ཁང་པ་འདི་ཞབས་བགྲེས་དང་། རྩམ་ཁང་དང་འབྲུ་ཁང་དེ་ཚོ་བྱས།

As a reward for his contribution, he received a pension from the palace for the rest of his life. Inside the structure, there was a granary and a storehouse for tsampa.

དེའི་ཐོད་དེ་འདི་རེད། ལྟ་ཞབས་བགྲེས་སྡོད་ས། འདི་པ་ཕྱག་ལས་གནང་བྱས་བཞུགས་མཁན་གྱི་སྡོད་ས་བྱས།

Above those houses, there were houses for the retired officials.

ལྟ་འདི་རེད། བཀའ་འགྱུར་འདུ་ཁང་རེད། ཀ་བ་བརྒྱད་བཅུ་ལྷག་ཡོག་རེད། ཐོག་རྩེ་གཅིག་རེད། དེ་རུང་ཁང་རེད་དེ་པར་མེ་དང་དེ་ཚོ་གཏོང་ས་འདའི་རེད། དེ་སྣ་མ་ལྷ་ཁང་རེད། གསུང་ཆོས་གནང་ས་གསུངས་ཆོས་རྭ་བ། གསུང་ཆོས་གནང་ས་དེ་རེད།

This is Kagyur assembly hall and was built with the support of 80 pillars. It has one story house. That one is the kitchen. And that one is Nama Temple where one receive the teachings.

དེའི་ཤོད་མ་གི་ཕོ་བྲོང་རྙིང་པ་དེ་བྱས། སྲས་དགྲ་ལྷའི་རྣམ་རྒྱལ་ཕོ་བྲང་དེ་རེད། ལྟ་མ་གིར་ཁྲིམས་ཁང་འདི་པར་། ཁྲིམས་ཀྱི་འདི་པར་ཁྲིམས་ཀྱི་འདི་པར་བཙོན་པ་དང་དེ་ཚོ་བཅུག་བྱས་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་ས་མ་གིར་རེད།

Down there are the remains of the old palace, the palace of the prince Dralha Namgyal. There all the legal disputes were settled, and inside there was a prison too.

དེ་ཤོད་དེ་ང་ཚོའི་དགོན་པ་བྱས། ཆོས་འཁོར་ཆོས་སྡེ། ཨེ་དགོན་དགུ་ཡི་མགོ་དཔོན་རེད། ང་ཚོའི་དགོན་ཁག་དགུའི་མག་དཔོན་དེ་མ་གིའི་བྱས། འོ་འདི་ཟེར་གྱི་རེད།

Our monastery, Chökhor Chödé, is located down there. It's the head of nine Egön monasteries.

ད་ལྟ་ཨེ་དགོན་གྱི་ཕྱག་བཏབ་མཁན་དང་སྟབས་བདེ་གཅིག་གསུངས་རོགས་གནང་།

Can you tell who built the monastery and other details briefly?

ང་ཚོའི་དགོན་པ་ཐོག་མ་ཕྱག་བཏབ་མཁན་སྒོམ་ཆེན་ངག་དབང་གྲགས་པ་ཞུ་མཁན་དེ་རེད། འདའི་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་དངོས་སློབ། མཚན་དེ་བརྗེད་བཞག ཡང་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་སློབ་མ་རེད། ཡང་ང་ཚོའི་ཨེའི་ཁོངས་སུ་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་དང་པོ་མ་གིར་རེད། ང་ཚོ་དགེ་ལུགས་པ་དགོན་པ། ཨེ་དགོན་ཁོངས་གཏོགས། ཤིན་དགོན་པ་ཁག་དགུ་ཡོག་རེད། ཚང་མ་བཀའ་བརྒྱུད་ཡིན་པ་རེད། རྙིང་མ་ཡིན་པ་རེད། ང་ཚོ་དགེ་ལུགས་པ་གཙང་གཙང་ང་ཚོའི་དགོན་པ་དེ་རེད། ཨེ་དགོན་དགུ་ཡི།

Our monastery was built by Gomchen Ngakwang Drakpa, a direct disciple of Je Tsongkhapa. Among the nine Egön monasteries, some are Kagyü; the others are Nyingma. Ours is a pure Gélukpa monastery.

འདའི་ཡ་བླ་མ་སྐུ་ཐོག་རིམ་བྱོན་ཁག་གསུམ་ཙམ། དང་ཐོག་དེར་སྒོམ་ཆེན་ངག་དབང་གྲགས་པ་ཞུ་མཁན་བྱས། དེ་ནས་དགེ་ལེགས་དབང་ཕྱུག་ཞུ་མཁན། དེའི་རྗེས་ལ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་པོ་ཞུ་མཁན་ཞིག་བྱས། དེའི་རྗེས་སྐུ་ཐོག་གཅིག་ཡོག་རེད་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་བཞུགས་ཡོག་རེད།

We had three line of incarnations so far. The first one was the founder, Gomchen Ngakwang Drakpa. Then his reincarnation, Gélek Wangchuk. And then Gélek Wangchuk's rebirth, Gélek Palsang. His reincarnation lives in a foreign country.

མཚན་ལ་ངག་དབང་བློ་བཟང་ལུང་རྟོགས་ཉི་མ་ཞུ་གི་རེད། བླ་མ་སྐུ་ཐོག་བཞི་ཚོད་བྱོན་བསྡད་ཡོག་རེད།

His name is Ngakwang Lozang Lungtok Nyima. So basically we have four.

ད་ལྟ་ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་དང་དམར་པོའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ཞིག་ཡོག་རེད་པ། སྐུ་ཤོག་ཁྱེད་རང་ཐུགས་དྲན་གསོས་པའི་སྐབས་ལ་ཐོག་བརྩེགས་ག་ཚོད་ཡོད་ན།

Do you remember the old structure, the white mansion and the red mansion?

ང་ཚོས་དྲན་གསོས་དུས་ཙམ་ལ་ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་ཐོག་ད་ག་རེད་ཤག

It was three-stories high.

ལགས་སོ།

Okay.

ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་ཐོག་རེད་ཤག པར་ལ་བལྟས་ན་ཐོག་བརྩེགས་བཞི་འདུག་ག ང་ཚོས་འདི་བྱེད་དུས་ཐོག་བརྩེགས་བཞི་ཐོག་རེད་ཤག དེ་དུས་ཙམ་ལ་ལྡིབས་རིས་དང་དེ་ཚོ་ཡག་པོ་བསྡད་ཤག ལྟ་ཆར་པ་བཏང་བྱས་མར་ལོག་བྱས་གཅིག་ཆགས་སོང་ང་། ང་ཚོ་དུས་ལ་ལྡིབས་རིས་དང་དེ་ཚོ་ཡག་པོ་ཞེ་པོ་བསྡད་ཤག

It was three-stories high, but the picture shows four-story building. During those days, the wall paintings were in good condition. But over the years, the rain has damaged most of them.

ཁྲི་ཆེན་བཞུགས་པ་དེ་བྱས། ཁྲི་ཟུར་གཉིས་ཡོག་རེད་གསུངས་ཀྱི་འདུག་ག

Besides a high ranking official, you said there are two ex-officials.

འོ། ཁྲི་ཟུར་གཅིག་དེ་རེད་རང་བྱ་དཀར་ཆོས་སྡེ་ཤོད་དེར་ཡོད་པའི་ཕོ་བྲང་དེ་རེད། ཁྲི་ཟུར་གཅིག ཁྲི་ཟུར་གཅིག་དེ་དེ་རེད་འོག་སྒོ་ཆུ་ཀླུང་བཞི་དན་ཀྲང་ཡོད་པའི་ཚུར་ཙམ་ལ་ཡོག་རེད། ཁྲི་ཟུར་གཞིས་ཀ་གཅིག དེ་ཚོ་ཁྲི་ནས་མར་ཕབ་བྱས་ལྟ་གཞིས་ཀ་མ་གིར་ས་གཞན་གྱི་དཔོན་པོའི་བཟོ་ལྟ་བྱས། མ་གིར་བསྡད།

Yes. One of the ex-official lived there at Jakar Chödé. The other ex-official once resided near Okgo Chulung. After their removal from the office, they served as sort of overseers in the estate where the lived.

ཁོང་ཚོ་ཁྲི་ཆགས་དགོས་ཡག་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་ཡིན་ནམ།

Why were they demoted?

ལྟ་འདི་པ་གཅིག་སྲིད་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ནོར་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས། ཁྲི་ནས་མར་ཕབ་ཡོད་འགྲོ

I think it was because they made some mistakes while doing their job.

དེ་ནས་ཕོ་བྲང་དེ་ནས་བྱས་པའི་ཤར་ལྷོ་བྱས། ཤར་བྱང་བྱས། དེ་གཉིས་གྱེས་དགོས་ཡག་ག་རེའི་དོན་དག་ཡིན་ནམ།

What caused the division between Sharlho and Sharjang?

ལྟ་འདི་འདི་ར་གཅིག་མིན་འགྲོ ས་ཆའི་ཁ་ཕྱོགས་མིན་འགྲོ་ཤར་དང་བྱང་དང་ལྷོ་བྱས་བྱས། ལྷོ་བྱས་ཁོ་རང་ཚོའི་ས་ཆའི་ཁ་ཕྱོགས་ཡིན་པ་འདྲ།

I think it was because of their locations.

ཁ་ཕྱོགས་བྱས་མཉམ་དུ་བསྡད་མི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ག་རེད་ཡིན་ནམ།

Why didn't they stay together?

ཁོ་རང་ཚོ་འཆམ་གྱི་མེད་འགྲོ མ་འཆམ་པ་བྱས་རྩོད་གླེང་ཡོད་པ་འདྲ་འདི་ཁོ་རང་ཚོ་བུ་རྒན་གཞོན་གསུམ་སོང་ཙང་ས་ཞིང་བགོ་ཤ་བརྒྱབ་བྱས་འདི་འདྲས་བྱས་པ་འདྲ། བུ་གཉིས་རྫོང་ཁག་གཉིས་ཟིན་བུ་རྒན་པས་རྫོང་ལྟ་ཕོ་བྲང་ལྟེ་བ་དེ་ཟིན། འོ་འདི་འདྲས་ཡིན་པ་འདྲ།

I think it was sibling rivalry. There were three brothers, and they divided the estates. The two younger brothers took two estates, and the eldest inherited the principal estate.

མི་སེར་ཡང་ཁག་ཁག་ཡོག་རེད་པས།

How about the subjects?

མི་སེར་ཡང་ཁག་ཁག་རེད། ཡིན་ནའི་མ་གིར་ཤར་ལྷོ་ཤར་ལྷོའི་མི་སེར་བྱས། ཤར་བྱང་ཤར་བྱང་ཁོ་རང་ཚོའི་མི་སེར་བྱས། ལྟ་ང་ཚོའི་ཕོ་བྲང་འདི་ལྟ་ལྷ་རྒྱལ་རི་གཅིག་པུ་རེད། ཁྲལ་ཁག་མང་པོ་ཡོག་རེད། ཀོང་པོ་ངོགས་ལ་ཡོག་རེད། རོང་ངོས་ལ་ཡོག་རེད། ཁྲལ་ཁག་དེ་ཚོ། གཞིས་ཁག་དེ་ཚོ། ཁྲལ་བསྡུ་ས་ཁག་མང་པོ་ཡོག་རེད།

Each of them had their subjects. Those subjects who lived in Sharlho remained under the rule of the brother who owned them. Likewise, those in Sharjang remained loyal to the brother who governed that estate. Lhaga Ri is our palace. Then there were many taxpayers. Some were in Kongpo area; others were in Rong region.

ལྷ་རྒྱལ་རི་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་དགོན་པ་ཡིན་ནའི་འདྲ་ཆོས་ལུགས་བྱེད་སྒོ་ཡིན་ནའི་བྱེད་སྒོ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲས་ལོ་གཅིག་ནང་ག་ཚོད་ཙམ་ཡོད་དམ།

How many main festivals are in a year that is connected with Lhaga Ri or a monastery?

ལྟ་འདི་ལོ་གཅིག་ནང་ལ་ཐེངས་གསུམ་བྱེད་ཀྱི་མེད་འགྲོ

Three in a year.

གཙོ་བོ་ཆེ་བ་གྲས།

Three main ones?

གཙོ་བོ་ཆེ་བ་དེ་ཟླ་བ་དང་པོའི་ཚེས་པ་བཅོ་ལྔ་ཡ་དགོན་ཁག་དགུ་ཡི་འཛོམས་བྱས་འཆམ་རྒྱག་གི་རེད། ཉི་མ་གསུམ། ཉི་མ་བཞི་དེ་རིང་ལ་འཆམ་རྒྱག་གི་རེད། དེའི་ཉི་མའི་རྗེས་ལ་གཏོར་རྒྱག་གི་རེད། དགོན་ཁག་སོ་སོ་ནས་གཏོར་རྒྱག་གི་རེད་པ། གཏོར་རྒྱག་བརྒྱབ།

On the fifteenth day of the first lunar month, all the nine Egön monasteries assemble and they perform cham or masked religious dance. This ritual dance will continue for three to four days. After all these, the nine monasteries will throw away tormas.

ཟླ་བ་དྲུག་པ་བདུན་པའི་ནང་དབྱར་གནས་ཚོགས་གནང་གི་རེད། དྭགས་པོ་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་གི་གྲྭ་པ་༦༠ང་ཚོའི་ཨེ་དགོན་བསྡོམས་པའི་གྲྭ་པ་༣༠༠ཙམ་འདའི་བཀའ་འགྱུར་འདུ་ཁང་ནང་དུ་ཚོགས་ཚུགས། འདའི་ཡ་དབྱར་གནས་ཚུགས་གནང་ཡག་རེད། ལྟ་འདི་ལོ་གསར་སྐབས་ལ་རེད་དུས་ཆེན་ཆེ་ཁག ཚེས་གསུམ་རྟ་རྒྱུག་པ་ལ་སོགས་པ། ལྷ་མོ་འཁྲབ་ཡག་ལ་སོགས་པ་དེ་ཚོ་ལོ་གསར་ཚེས་པ་གསུམ་དང་དེ་ཚོའི་ནང་འདི་བྱེད་ཀྱི་རེད།

Between June and July, rainy season retreat will begin. About 60 monks from Dhakpo Shedrup Ling and about 300 monks from our Egon monastery will assemble for prayer in Kagyur Hall. Most of the big festivals will be held around the time of Tibetan New Year. On the third day of the new year, there will be horse racing and Tibetan opera performance.

འདའི་དགོན་པ་ནས་ཞུགས་ཀྱི་རེད་པ་མི་སེར་ཚང་མ་ཞུགས་ཆོག་གི་རེད།

Who will participate in these festivals?

ལྟ་མི་སེར་གང་ག་ཞུགས་ཀྱི་རེད། དགོན་པ་ནས་སླེབས་ཀྱི་རེད། ཚེས་གསུམ་རྟ་རྒྱུག་དང་དེ་ཚོ་གཞིས་ཁག་དེ་ཚོས་རྟ་རྒྱུག་དང་དེ་ཚོ་ཁོ་རང་ཚོས་བཏང་གི་རེད། སྨོན་ལམ་དང་དེ་དུས་ཙམ་ལ་ང་ཚོ་དགོན་ན་ལྷ་རྒྱལ་རི་ཁོ་རང་དབང་ཆ་ཡོག་མ་རེད། ཉི་མ་༢༨རིང་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་ཆ་ང་ཚོས་བཟུང་གི་རེད། དེ་པ་དམིགས་བསལ་རྒྱག་རེས་རྒྱག་མཁན། དགོན་པའི་གཅེན་གཅུང་ཕར་ཚུར་རྒྱག་རེས་རྒྱག་མཁན་ཡོད་པ་འདྲ། ཕོ་བྲང་ནང་ཞབས་གྲས་ལས་ཀ་མ་འགྲིག་འདྲ་བྱུང་ན་ཁྲིམས་ཐག་གང་ག་ང་ཚོ་དགོན་པ་ནས་བཅད་ཀྱི་རེད།

Both laypeople and the monks from the monasteries will participate in them. The local people organize the horse racing. During the Mönlam festival and around that time, the Lhaga Ri did not have the authority. We will take charge for 28 days and make sure that there is no fighting and other disciplinary related issues. Even if staff from Lhaga Ri failed to perform his or her duty, our monastery would decide what to do.

ལྷ་རྒྱལ་རིའི་གཤམ་ལ་དགོན་ཁག་དགུ་ཡོག་རེད་གསུངས་པ། ག་རེ་ག་རེ་ཡིན་ནམ།

What are the nine monasteries under Lhaga Ri?

དགོན་ཁག་དགུ་ཡོག་རེད། སྟོད་སུས་ཆོས་སྡེ། གདོང་དཀར་ཆོས་སྡེ། གློག་ཆོས་སྡེ། རྟམ་མགྲིན་ཆོས་སྡེ། རི་མགོ་ཆོས་སྡེ། རོང་ཆ་དཀར་ཆོས་སྡེ། ཏི་རི་དགོན་པ། དགའ་ལྡན་ཆོས་གླིང་། རྒྱ་རི་དགོན་རེད། འོ་འདི་འགས་དགོན་ཁང་ཁག་དགུ་རེད།

The nine monasteries are in total. The other eight are; Tösu Chödé, Lok Chödé, Tamdrin Chödé, Rigo Chödé, Rong Chakar Chödé, Tiri Gönpa, Gaden Chöling, and Gyari Gönpa.

རྗེས་སོར་དེ་རང་བློན་ཆ་དཀར་ཆོས་སྡེ་དེ་ཁོང་རང་ཚོ་དགོན་པ་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཡོད་ཙང་བསྡུར་མི་དགོས་པ་བྱས། རོང་པ་སྨོན་ལམ་མ་གིར་དང་པོའི་ཚེས་པ་བཅོ་ལྔ་མ་གིར་གཏོང་གི་རེད། ཡར་ཡོག་མ་རེད། འདི་ལ་དགོན་ཁག་ཁག་བརྒྱད་བཟོ་ལྟ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོག་ཡོད།

Chakar Chödé is quite big and independent. I will make no comparison. Rongpa Mönlam will be held there on the fifteenth day of the first lunar month and not there.

དགོན་ཁག་དགུ་པའི་ངོས་ནས་གྲུབ་མཐའ་གཅིག་རེད་ཁག་ཁག་རེད།

Do all the nine monasteries follow the same school of Tibetan Buddhism?

སྔོན་དེ་བར་གང་ག་ཐ་དད་ཡིན་པ་འདྲ། རྣམ་རི་དགོན་པ་དེ་ཚོ་བཀའ་བརྒྱུད་རེད་འདུག ང་ཚོ་དགོན་པ་དེ་དགེ་ལུགས་པ་གཙང་གཙང་བྱས། རྒྱལ་བ་ལྔ་པའི་དུས་ལ་དེ་ཚང་མ་ལོགས་དགེ་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་འདུག དེའི་སྔོན་དེར་གང་ག་བཀའ་བརྒྱུད་པ་དང་། རྙིང་མ་དེ་འདྲས་རེད་འདུག

Long ago, they all follow different schools. Namri monastery, for example, belonged to the Kagyü school. During the reign of Fifth Dalai Lama, he converted the nine monasteries into Gélukpa School. Before that, they were all either followers of the Kagyü or Nyingma traditions.

ཕོ་བྲང་གི་སྲུང་མ་དང་དགོན་པའི་སྲུང་མ་འབྲེལ་བ་ཡོག་རེད་པས།

Do the palace and the monastery have the same protector deity?

གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་རེད། ང་ཚོའི་ཨེ་ཁོངས་གཏོགས་བྱས་ན་སྤྱི་ལྷ་དེ་རོང་ལྷ་རྒྱལ་མཚན་བསྟེན་གྱི་རེད། ཁོང་རྣམ་པ་ཚོ་འདའི་ཕོ་བྲང་ལ་ཉི་མའི་གཞོན་ནུ་ཟེར་བ་དེ་བྱས། ཀླུ་བཙན་འབར་བ། དེ་ཚོ་བསྟེན་གནང་གི་རེད། དེ་ཚོ་ཕལ་ཆེར་རྙིང་མའི་སྲུང་མ་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་པ་འདྲ།

Both have same protector deity. In Egon region, we make offering to the god, RongLha Gyaltsen, which is common to all. Here in the palace, they make offering to Nyima Zhönnu, Lutsen Barwa, etc. Most of these protector deities most likely came from Nyingma tradition.

ང་ཚོའི་དགོན་པར་རྙིང་མའི་དེ་འདྲས་གཅིག་ཀྱང་ཡོག་མ་རེད། དགེ་ལུགས་གཙང་གཙང་རེད་པ། ལྷོ་ཕྱོགས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་ཆེན་གཙོ་བོ་རེད། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གཤིན་རྗེ་བྱམས་པ་བྱས།

In our monastery, there is nothing from Nyingma school. It is purely Gélukpa school. Our principal protector deity is Lhochok Yönten Gyelchen. Then we have we have King Shinjé Jampa.

འདའི་ལྷ་དེ་ཚོ་གསོལ་བའི་སྐབས་ལ་ཡ་དམིགས་བསལ་གྱི་ས་ཆ་འདྲ་པོ་ཞིག་ཡོག་རེད་པས།

Do you have any specific location where you make offering to these protector deities?

དམིགས་བསལ་གྱི་ས་ཆ་ཡོག་མ་རེད། བོད་ཟླ་བདུན་པ་བརྒྱད་པའི་ནང་འོང་སྐོར་གཏོང་དུས་ཙམ་ལ་གཞས་ཕུད་ཕུལ་བྱས།

We don't have any. During the Ongkor festival in the seventh and the eighth lunar months, we make offerings to these gods.

ས་ཆ་ད་གར་རེད་པས།

Is it here?

འོ་འདིར་རེད། སྔོན་མ་འདའ་བརྒྱབ་ཀྱི་རེད། འོང་སྐོར་གཞས་བརྒྱབ་འདའི་ཡར་སྐྱེས་ལྷ་གསོལ་བྱས་འདི་བྱེད་ཀྱི་རེད། དམིགས་བསལ་ལོ་གསར་ཚེས་གསུམ་དང་དེ་ཚོ་ལྟ་སྐྱེས་ལྷ་ཡུལ་ལྷ་གསོལ། མང་ཆེ་བ་དགོན་པར་སླེབས་ཀྱི་རེད། མ་གིར་ལྷ་གསོལ་གཞས་གླུ་ཕུལ་བྱས་མ་གིར་ཆང་ར་ཅིག་འཐུང་བྱས་བསྡད་ཀྱི་རེད་དགོན་པར།

Yes, it is here. During that festival, we perform the traditional dance and make an offering to the deity of birth. Especially on the third day of the Tibetan New Year, we make offering to birth and local deities. Most of the people will gather at the monastery and spent the festive mood by performing dance and drink chang, [which is] Tibetan beer.

སྐྱེས་ལྷ་ཡུལ་ལྷ་ཟེར་ན་རོང་ལྷ་རྒྱལ་མཚན་རེད་པས།

When you say birth deity or local deity, are you referring to Ronglha Gyaltsen?

རེད། རོང་ལྷ་དེ་སྤྱི་ལྷའི་བཟོ་ལྟ་རེད། སྐྱེས་ལྷ་འདི་ཚོ་རེད། བྱང་བཙན་ལ་སོགས་པ། ཀླུ་བཙན་འབར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཚོ་བརྩི་གི་རེད། ཁོ་སྤྱི་ལྷ་རེད། གཞི་བདག་ཁོ་རེད།

Yes. That one is universal. We have other birth deities like Jangtsen, Lutsen Barwa, etc.

སྐུ་ཤོག་ད་གིན་འདའི་དམིགས་བསལ་རྡོ་དཀར་གོང་བཏིང་འདུག་ག རྡོ་དཀར་གོང་ནང་ལོགས་ལ་བཀྲ་ཤིས་པའི་རི་མོ་མང་པོ་ཡོག་རེད། འདའི་སྐུ་ཤོག་ཁྱེད་རང་དྲན་ཐོག་ལ་རི་མོ་རིགས་མི་འདྲ་བ་ག་རེ་ག་རེ་འདུག་གམ།

Earlier, I noticed that a unique white stone was used for the floor with many auspicious designs on the floorings. What are those decorative designs they used?

ང་ཚོའི་འདིའི་དཀྱིལ་ལ་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་གྲམ་བྱས། ཤར་ངོས་དེར་གཡུང་དྲུང་གཅིག་དང་པ་ཏྲ་གཅིག་འདུག མཐའ་འདི་པར་པ་ཀྲ་རི་མོ་ཆུང་ཆུང་བརྒྱབ་རྒྱོག འདི་ལྟ་གསལ་པོ་མི་འདུག་ཁང་པའི་འོག་བྲིས་རྒྱོག

Those design include crossed-vajras, the swastika on the east side, and endless-knot. Some of them are not clear.

དེ་བཞེངས་ཡག་སྐོར་ལ་ཞིབ་ཕྲ་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་པས།

Do you know anything about its construction?

ལྟ་འདི་ང་ཚོར་བཤད་ཡག་སེ་མེད།

That I don't know.

ལགས་སེ།

Okay.

འདི་ཞིག་འདུག ཕོ་བྲང་རྙིང་པ་བསློགས་བཞག་པ་དེ་བ་ས་ཕག་དེ་ལུང་པ་གཞན་དག་དང་བསྡུར་པ་ཡིན་ན་དམིགས་བསལ་ཆེན་པོ་ཞིག་འདུག་ག མ་འདྲ་ཞིག་འདིའི་ཐོག་གཅིག་གསུངས་ཚུལ་ཡོད་པས།

The bricks from the ruins old palace appear unusually large. That is unique. Do you know anything about that material?

དེ་ཚོ་བཤད་ཡག་ཞེ་དྲག་མེད།

I have nothing much to say about it.

ཨཱ་ནི་འོ་ལྕམ་ཤིང་དེ་ཚོ་བྱས།

What about the wooden roof beams?

ལྕམ་ཤིང་ལྟ་སྔོན་མའི་ཕོ་བྲང་ནང་གི་དེ་ཚོ་དྭགས་པོ་ནས་ལེན་པ་རེད་ཟེར་གྱིས། དྭགས་པོ་བྱུ་རུང་། རྡོ་དེ་ཚོ་བྲང་མཁར་ཕུ་ཡ་གི་རྡོ་ལེན་ས་ཞིག་ཡོད་པ་འདྲ། རྡོ་ཡང་སྤུས་དག་པོ་ཡོད་པ་འདྲ། སྔ་མོའི་བྱས་ན་ཕོ་བྲང་འདིའི་ཤོད་དེ་གསར་པ་རྒྱག་དུས་ཚོ་དེ་པར་མི་སེར་གྱིས་ལྟ་དམའ་འབེབས་འདྲ་པོ་ཡིན་པ་འདྲ། དྭགས་པོ་བྱུ་རུང་ནང་ནས་བྱུང་ཤིང་། དཔོན་ལྷ་་་ཇུ་ཁང་བརྒྱབ་སོང་ཟེར་མང་ཚོགས་འདི་འདྲས་ཟེར་གྱི་འདུག་ག འོ་འདི་འདྲ་ར་ཅིག་ཡིན་པ་འདྲ།

The wood for making the beams of the old palace were brought from Dhakpa in Jurung. The woods for making the beams of the old palace were brought from Dhakpa Jurong. And the stones were brought from Drangkhar foothills. The stones from that area are of good quality. We know that from local the folk sayings.

ལྕམ་ཤིང་ཕལ་ཆེར་གང་ག་དྭགས་པོ་ནས་ལེན་པ་འདྲ། རྒྱ་རྩེ་ཤན་(Ch. 县)ཁུངས་གཏོགས་ནས། རྟ་དྲེལ་དང་བོང་བུ་མི་སེར་ལ་ལས་ཀ་སྐུལ་པ་རེད།

I think they brought all the beam woods from Dhakpo in Gyatse County. During those days, there was no transport vehicle. So the local people brought them here using horse, mule, donkey carts.

ཨཱ་ནི་འདིའི་འཁྲིད་ལ་ཡ་ཀོང་དོང་ཆེན་པོ་ཞིག་འདུག་ག་འདའི་གསུངས་ཚུལ་གང་རེ་ཡོག་རེད།

How about the big hole in the ground?

འཁྲིད་ག་པར།Which one?

འདི་ནས་ཡར་ཕྱིན་བྱས་ཡུར་བུ་ཆེན་པོ་ཞེ་པོ།

The one near the irrigation canal?

འདི་སྔས་མ་བྱས་ན་དམག་གི་སྐབས་ལ་ཡིན་པ་འདྲ། འདིའི་དཀྱིལ་ལ་ཆུ་འཁྱིལ་བྱས་དེའི་སྒང་ལ་སོག་མ་དེ་ཚོས་བཀབ་བཞག་རྟ་དང་དེ་ཚོ་རྒྱུག་ཡོང་དུས་དེའི་ནང་ཟགས་ཡོད་པའི་འདྲ་པོ་བཤད་ཀྱི་འདུག་ག དམག་གཅིག་གི་སྐབས་ལ་ཡིན་པ་འདྲ།

I think it was created during wartime. They said the puddle in the middle of that hole would be covered with hays, underneath traps were placed to block the enemy cavalry.

དུས་ཚོད་གསུང་རྒྱུ་ཨ་ཡོད།

Do you know the period?

ལྟ་དེ་འདྲ་བཤད་ཡག་མི་འདུག ང་ཚོའི་རྒས་འཁོགས་དེ་ཚོས་འདི་འདྲ་གསུངས་ཀྱི་འདུག་ག སྔོན་མ་དམག་གི་སྐབས་ལ་འདི་རེད་ཟེར།

I don't know exactly. Some the old villagers say that it was created during a battle.

འདི་ཡོད་ས་ཐང་དེ་གང་ཟེར།

What is the name of the ground?

བཀྲ་ཤིས་ཐང་ཟེར་གྱི་རེད།

It's called Tashi Thang.

ད་གིན་སྤོ་བོ་ལགས་ཀྱིས་དཀར་པོ་ཐང་ཟེར་གྱི་འདུག་ག དཀར་པོ་ཐང་མ་རེད། སྔས་མ་བྱས་ན་བཀྲ་ཤིས་ཐང་ཟེར་གྱི་རེད།

Earlier, the old man told you it is Karpo Thang. It's incorrect.

ཐང་ག་ཚོད་ཙམ་ཡོག་རེད། དེའི་བརྒྱུད་ལ།

How many grounds like this one are there in the region?

ཐང་ཁག་གསུམ་ཡོག་རེད། འདའི་དཀར་པོ་ཐང་། གདོང་ཁ་ཐང་། སྐྱོང་ཀ་ཐང་། མ་གིར་ནག་ཐང་ཟེར་གྱི་རེད། ཤོད་དེ་ནག་ཐང་ཟེར་གྱི་རེད། ཁག་བཞི་ཚོད་ར་ཅིག ཐང་ཁག་བཞི་ཚོད་ཡོག་རེད།

Four in total. Karpo (Tashi) Thang, Dongkha Thang, Kyongka Thang, and one down there is called Nagthang.