Skip to main content Skip to search

Mandala Collections Audio-Video (Development)

25 Jan 2016
5 min 48 sec
Video Overview
Creators: 
Yeshi Wangchuk, Dorji Nima

Karzom and her friend exchange riddles according to a local custom known locally as alung. One of them tells a riddle, and the other one has to guess what is being talked about. When one competitor cannot answer, he or she is asked to eat nine ladlefuls of rotten things. The custom of telling riddles used to be the manner with which people test each other’s knowledge of local surroundings and items of daily use.

 

གློག་བརྙན་འདི་ནང་ གཞལམ་སྒང་རྫོང་ཁག་ མ་རངས་འདུད་ལས་ ཨང་རྐྱས་གཉིས་ཀྱིས་ ཁོང་རའི་ གཡུས་སྐད་ནང་ འབད་བ་ཅིན་ ཨ་ལུམ་ཟེར་ མགུ་འཐོམ་དྲི་བ་ ག་དེ་སྦེ་བཀོད་དགོཔ་ཨིནན་ དཔེ་སྟོན་འབདཝ་མས། ཁོང་གཉིས་ལས་ གཅིག་གིས་ ཅ་ལ་ཅིག་གུར་ བཤད་པ་རྐྱབ་ཞིནམ་ལས ་དྲི་བ་བཀོདཔ་ད་ གཞན་མི་གཅིགཔ་འདི་གིས་ ག་ཅི་ཨིན་ན་ ཧ་གོ་ཞིནམ་ལས་ལན་རྐྱབ་དགོཔ་མས། འགྲན་བསྡུར་འབད་མི་གཞན་མི་འདི་གིས་ ལན་རྐྱབ་མ་ཚུགས་པ་ཅིན་ དམའ་ཕབ་རྐྱབ་ནིའི་དོན་ལུ་ འདི་ལུ་ རུལ་རུལ་གྱི་རིགས་ དགུ་བཟའ་ཟེར་ སླབ་ཨིན་པས།

 

Oral Cultures of Bhutan
Transcript search
No results found for this search
0 of 0
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཤིང་གི་རྩ་བར་ ཨ་བ་དོས་ཅིག་བཏང་བཞག་སྦེ་ འགྱོ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ? ཨ་ལུམ་(Riddles)འདིའི་ལན་ ཁྱོད་ར་ཚུ་ སླབ་དགོ་ད།
    Nearby the tree stool was passed, who is it? You have to tell this answer.
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    ཨང་རྒས་ལུ་འདྲི་ད་ཕར།
    Do ask to grandmother.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨ་ནཱི་་་ (laughs) ཨ་ནཱི་ཤིང་གི་རྩ་བ་ ཨ་བ་དོས་ཅིག་བཏང་སྦེ་ མཐོང་ས་ར་མེདཔ་སྦེ་ འགྱོཝ་མས་ཟེར་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    This, nearby the tree who passed the stool and then nowhere to be seen, who is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཨབ་སུ་ཀེ་བ་མེན་ག?
    Is it poodle potato?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་་་ ཡ་ཨིན།
    Yeah, it is.
  • ཏ་རིན་ Tarin
    (Laughs) Laughs
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཡ་ དེ་ལས་ ལམ་འོག་ལས་ སྐྱ་ལྷེབ་ལྷེབ་དང་ ལམ་ལྟག་ལས་ མིག་ཏོ་སྐྱ་ལྷེབ་ལྷེབ་སྦེ་ བལྟ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    Then, looking from below the road with hair and above the road with the eyes, who is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཟིལཔ།
    Dewdrop.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་། དེ་ལས་ ལམ་ཁ་མར་བལྟ་ཚོ་རོ་རོ་ཟེར་ ཁ་ཡར་བལྟ་སྟེ་ཡང ཚོ་རོ་རོ་ཟེར་ འགྱོ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    Ok, then walking dowards and upwards, who is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    སྦུལ་མེན་ག?
    Is it snake?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན། དེ་ལས་ ངནི་ཨ་ནཱི་ ཁྱིམ་ནང་མི་སྡོད་ཟེར་ དེ་འཕྲོ་ལས་ར་ ཐོན་འགྱོ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    Right. Then I do not want to stay in this house but comes out from it, who is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ག་དེ་སྦེ?
    How?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ང་ཨ་ནཱི་ ཁྱིམ་ནང་མི་སྡོད་ཟེར་ དེ་འཕྲོ་ལས་ ཐོན་འགྱོ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    I do not want to saty in this house and suddenly comes out, who is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཨ་ནཱི་ག་ཅི་ཨིན་ན་ ང་གིས་ མི་ཤེས་པས་འདི།
    What is it, I do not know.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨཱ་ཅོབ་ཏེང་ཏེང་ ཅོབ་ཏེང་ཏེང་ སྤྱ་རུལ་རུལཝ་གཟར་རུ་དགུ་དང་ སྤྱ་དཀར་རུལ་རུལཝ་གཟར་རུ་དགུ། རུལ་རུལཝ་གཟར་རུ་ དགུ་དགུ་རེ་བཟའ་ཤིག་ཁྱོད།
    Nine scoops of monkey, nine scoops of Langur. Rotten nine scoops, do eat it.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨ་ནཱི ང་བཅས་རའི་ ཚིལ་མ་ཨིན་པས་མེན་ན། དྲོ་པ་ཧ་སག་ལས་ ཕཱ་ཟེར་འབདཝ་མས་མེན་ན། དྲིམ་མནམ་མས་ཟེར་ འ་ནཱི་ཨིན་སྨ་རས།
    This, its our forest. Early in the mornin doing it. Its smelling. This is the one.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    དེ་ལས་ ང་སྒོའི་ རྒྱབ་ཁར་མི་སྡོད་ཟེར་མི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ་ཏེ?
    Then, it does not want to be at back of door, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    གདན་ཨིན། ༼དང་ཕུ་ཚར་གྱི་འཐག་མི་གདན་ཚུ་ སྒྲིལ་ཞིནམ་ན་ཐགཔ་གིས་བསྡམས་ཏེ་ སྒོའི་རྒྱབ་ཁར་བཞག་དོ་མས་༽
    It is mattress. In olden days, mattress made of bamboo are tied up with rope and it was kept behind the door.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་་་ ཤེས་ཅི།
    Ok, I knew it.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    དེ་ལས་ ད་རུང་ བླམ་མེད་པའི་ ཕྱག་འཚལ་མི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ? བླམ་མེད་པའི་ ཕྱག་འཚལ་མི་འདི?
    Then, prostrating without saint, who is it? Prostrating without saint?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཇིན་ལྡང་མེན་ག? ༼ཁེངས་ཀྱི་ཁ་སྐད་ནང་ དང་ཕུ་ཀ་བལ་དཀྱི་ནིའི་དོན་ལས་ ལག་ལེན་འཐབ་མི་ སྦ་དང་ཤིང་ལས་བཟོ་བའི་ཅ་ཆས་ཅིག༽
    Isn't it? In khengkha, in olden days to wrap cotton it was used. It's an object, made of bamboo and wood.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་་་།
    Ok.
  • ཏ་རིན་ Tarin
    བླམ་མེད་པའི་ བསྐོར་ར་རྐྱབ་མི་འདི་ ག་ཅི་ཨིན་ན?
    Prostrating without the saint, what is it?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    བླམ་མེད་པའི་ བསྐོར་ར་རྐྱབ་མི་དེ་ཟེར་མི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ?
    Circling without saint, who is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཤིག་ལྡང་། ༼ཁེངས་ཀྱི་ཁ་སྐད་ནང་ སྐུདཔ་སྒོངམ་ད་ པད་སྐོར་འགྱིར་ནིའི་ ཅ་ཆས་ཅིག༽
    It is shingdhing (in khengkha, its an object to spin the thread.)
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་་་ ད་ག་ཅི་ཨིན་ན་ ང་བཅས་ར་ འེང་་་ ཐང་དགའ་ཏོག་ཏོ་ཅིག་ནང་ འཆམ་ཁྱིར་ཁྱིར་བཏང་རྐྱབ་མས་ལོ་ འདི་ག་ཅི་སྨོ? ཡར་ཐང་ལེགས་ཤོམ་ཅིག་ནང་ འཆམ་པད་སྐོར་ར་ ཁྱིར་རི་རི་སྦེ་ རྐྱབ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    Ok. What is it we, ok at the ground dances are performed in circle form, what is it? At the ground, dances are performed in circle form, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    མུ་དའི། ༼ཞིམ་རྩི་དཀརཔོ༽ ༼ཞིམ་རྩི་དཀརཔོ་ལྷ་ང་ནང་རྔོཝ་ད་ ཡར་འཕར་རྐྱབ་ནི་དེ་གིས་ འཆམ་རྐྱབ་མི་ལུ་ གཞི་བཞག་ཡོདཔ་ད་ ཐང་འདི་ ལྷ་ང་ཨིན་པས།༽
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་་་ དེ་ལས་ ག་ཅི་ལོ་ ད་རུང་ཡོད་སྨ་རས། དེ་ལས་ ཕར་ལས་ཡར་ གནམ་མེད་ས་མེད་དམར་ཚེག་ཚེ་སྦེ་ འགྱོ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    Ok. Then, what again there is. Then from there, red in color goes up, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    མུ་དའི་དམརཔོ་མེན་ག? ༼ཞིམ་རྩི་དམརཔོ༽
    Is it a hat ?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན། རྟ་ཨཔ་ཅིག་ ཞིང་གི་སྦུག་ལུ་ མཇུག་མ་ཡོར་ཡོར་བཏང་ གཡུག་མི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ?
    Yes. In the middle of the field, there was a horse swinging its tail oscillately, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ངང་ལག་སྦུབ་ཅུང་།
    It is bud of banana.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་སྦུབ་ཅུང?
    Ok. Bud of banana.
  • ཏ་རིན་ Tarin
    འོང་ག་ཅི་སྨོ་ཏེ་འདིནི?
    Yeah, if not what is it?
  • རྡོ་རྗེ་ལྷ་མོ་ Dorji Lhamo
    རྟ་པོ་མུ་དའི། ༼བཟོ་རྟའི་མཇུག་མ་བཟུམ་སྦེ་ཡོད་པའི་ ཞིམ་རྩི་གི་ནང་གསེས་ཅིག༽
    It is horse. Its in the shape of horse's tail.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན་རྟ་པོ་མུ་དའི། དེ་ལས་ ཕར་ལས་དཔའ་རྟགས་འོད་ལྷབ་ལྷབ་སྦེ་ དཀྲོགས་མི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ? ནཱ་ལས་ཡང་ དཔའ་རྟགས་འོད་ལྷབ་ལྷབ་འབད་མི།
    It is horse. Then, from there knife with its sparkle was touching, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    མ་ཤེས་སྨ་རས་ ང་གིས་འདི།
    I do not know.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཤིང་གི་ སྤྱི་ཏོ་གུ་ དཀྱི་འགྱོ་མི། ཡ་ཅོབ་ཏེང་ཏེང་ ཅོབ་ཏེང་ཏེང་ སྤྱ་རུལ་རུལཝ་
    At the top a tree, it goes on swirling,
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    གཟར་རུ་དགུ། སྤྱ་དཀར་གྱི་ རུལ་རུལཝ་གཟར་རུ་དགུ། ཡ་དགུ་དགུ་བཟའ་ཤིག་སྨ་རས། ང་བཅས་ར་ཡོད་མེན་ན་ ཨ་ནཱི་ཚར།
    Nine scoop. Nine langur, nine rotten scoop, do eat it alright. We do have, this cane.
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཡ་་་ ད་རུང་ ང་བཟའ་ཡི་སྨ་རས།
    Again I am eating it
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ད་རུང་ཟེརཝ་མས་ལོ། ལུངམ་ཕར་ཁ་ལས་ སྐད་ཀིའུ་ཀིའུ་ཟེར་ རྐྱབ་མས་ལོ་ ད་རུང་ ལུངམ་ཚུར་ཁ་ལས་ སྐད་ཀིའུ་ཀིའུ་ཟེར་མི་འདི་ ག་ཅི་སྨོ?
    It was said again. From the other side of a valley, noise was made and then from this side again noise was made, so what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཨ་ནཱི་མེན་ག?
    Isn't it?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ག་ཅི?
    What?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    བྱ་ཀང་ཀུར་མེན་ག?
    Its a bird, right?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨ? ཨིན། ཕར་དང་ཚུར་དང་ མེ་ཏོག་སེར་ཅེམ་ཅེ་སྦེ་ ཤར་ནུག་ལོ་ འདི་ག་ཅི་སྨོ?
    Yeah, it is. From this side and other side, like yellow flower was bloomed from there, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཉིམ།
    Sun.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འ?
    Oh..
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཉིམ་ཤར་མི་འདི།
    The one sun rises
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འ་་་།
    Oh..
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཤ་མུ་མེན་ག? སེར་ལི་ཤ་མུ།
    Is it mushroom? Mushroom.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན། དེ་ལས་ ག་ཅི་ཨིན་ན་ད་ ཨ་ནཱི་ སེར་ལི་ཤ་མུ་ཟེར་ སླབ་མི་འདི་ཨིན་སྨ་རས། ག་དེ་སྦེ་ཨིན་ན་ད་ ཨ་ནཱི་ཡོདཔ་ཨིན་ ད་རུང་ མ་འདྲཝ་ཅིག་ འ་འ་འ་་་།
    Yes. Then, now what is it. This mushroom is the one which you told about. How is it, there is, again different.
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    ཁྱད་མེད་འགོར་ལས་སྦེ་ མནོ་བསམ་བཏང་ཞིནམ་ན་གསུང་གནང་ད།
    Its ok, you can tell about it delay after thinking.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    མནོ་བསམ་བཏང་ཡི་བཏང་ཡི་ཡ་?
    Have been thinking about it.
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    འོང་མནོ་བསམ་བཏང་ཡི་བཏང་ཡི།
    Yeah, I have been thinking
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཚབ་མས་ཏེ་ག་ཡང་ (Laughs)
    Do not have replacement
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    ཚབ་མི་དགོ་ ཨང་རྒས་གཉིས་ ཚབ་མི་དགོ།
    Don't need replacement, two grandmother don't need replacement.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཡོད་སྨ་རས་་་འེང་་་
    Have it, ok
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    འགོར་ལས་སྦེ་ མནོ་བསམ་བཏང་སྟེ།
    Think about it lately
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    འེང་་་ ཨ་ནཱི་ཡོད་པའི་ས་་་ འེང་་་ ལམ་ཁར་ལས་ ག་ཅི་ལོ་ སྒར་པ་ཚུ་ ན་ར་ར་འགྱོ་མི་འདི་ག་ཅི་སྨོ? བཀབ་ནེ་དཔྱང་སྟེ་ ན་ར་ར་འགྱོཝ་མས་ལོ། ལམ་བདའ་སྟེ་ རྐང་སྟོང་སྦེ་ འ་ནཱི་ག་ཅི་སྨོ?
    Ok. this place have, from road, what, why do Garpa go inside, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    མི་ཤེས་ང་གིས་འདི།
    I do not know.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨ་ཅོབ་ཏེང་ཏེང་ ཅོབ་ཏེང་ཏེང་ སྤྱ་གི་རུལ་རུལཝ་གཟར་རུ་དགུ། སྤྱ་དཀར་གྱི་ རུལ་རུལཝ་གཟར་རུ་དགུ། དགུ་དགུ་བཟའ་སྨ་རས་ཁྱོད།
    None scoop of langur, the nine rotton scoops of langur, you do eat nine, alright?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨ་ནཱི་མ་ཤེས་ག? ང་བཅས་ར་ བྱ་མགུ་ལུ་དཀརམོ་ ཨེ་ཧུ་ཧུ་ཟེར་ སྐད་རྐྱབ་མི་འདི།
    Do not know about it? Makes noise by a bird with white color on its head, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    ཨེ་ཧུ་ཧུ་འཐེན་མི་ཡ?
    (ahoho-noise made by bird) Who sings it?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན།
    It is.
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    མགུ་ལུ་དཀརམོ་་ཟེར་ སེམས་ཅན་ཨིན་ན?
    White on its head, is it animal?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན་སེམས་ཅན་(བྱ) ཨ་་་ ང་བཅས་རའི་ ལ་ཁར་མགུ་ཏོག་དཀརཔོ་སྦེ་ ཨ་ཨ་ཨེ་ཨེ་འབདཝ་མས་མེན་ན་ སྐད་མི་རྐྱབ་པས་ག་ ཁྱོད་ཚུ་གི་ལ་ཁར?
    Yeah, it is animal (bird), White on its head, dont they (bird) make noise on the mountain?
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    འེང་་་།
    Ok.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ང་བཅས་དང་ཕྱེདཔ་ད་ ཁོང་འདྲོག་པའི་སྟེ་ ཨེ་ཧུ་ཧུ་ཧུ་ཟེར།
    When we meet with them (bird), they fear and make noise
  • ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchuk
    སྒར་པ་ཨིན་ན་ཁོ་འདི?
    Is it garpa?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན་སྒར་པ། སྒར་པ་ཨིན་སྨ་རས་ཁོ།
    Yeah, they are garpa.
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    དེ་ལས་མེད་ད་ འེང་་་ དོམ་ཨ་ནཱི་ཡོད་ལོ་མས་ ད་རུང་གཅིག་འདུག། ཨ་ནཱི་ ཞིང་ཁར་དོམ་འོང་ནུག་ལོ་ འ་ནཱི་ག་ཅི་སྨོ་ཏེ?
    Now don't have, ok there is bear, there is one. This, bear has come in the field, what is it?
  • ཏ་རིན་ Tarin
    སོག་མ་མེན་ག?
    Isn't it hay?
  • དཀར་འཛོམས་ Karzom
    ཨིན། ད་ཐད་རི་བ་རི་ར་ ད་མཇུག་ཕུལ་ནི་རང་ཨིན། ཀང་ཀི་ལི་ཕོརཝ་ཕྱེད་ཀ་བཟའ། ཕྱེད་ཀ་མ་བཟའ་ཤིག་སློབ་དཔོན་གཉིས་ འ་ནཱེམ་ཅིག་རཐ་ཨིན། (Laughs)
    Yes. Absolutely, now put up conclusion.
Collection: 
Oral Cultures of Bhutan
Subcollection 
Subject 
Recording Location 
Language 
Creator: 
Yeshi Wangchuk
Creator: 
Dorji Nima
Editor: 
Dr.karma phuntsho
Editor: 
Yeshi wangchuck
Contributing Contributor: 
Karzom
Contributing Contributor: 
Tarin
Publisher: 
Tibetan and Himalayan Library
Sponsor: 
Arcadia Fund (Other)
Data Entry: