Video Overview
“Chili Chili Bja Chili” is a "bird song.” According to Rinchen Drakpa from Sharigang, the lyrics consist of a poem originally written as a Bhutanese lozey. Rinchen and his friends composed a tune for the poem. At the coronation of His Majesty the 5th King of Bhutan in 2008, they presented the song in public for the first time. The lyrics are in the format of a question and answer exchange with a bird. The bird is asked why its wings stretch towards the east, west, north and south.
༉ ཨཔ་རིན་ཆེན་གྲགས་པ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི་ཟེར་བའི་གླུ་གཞས་འདི་ ཧེ་མ་ཕམ་ཚུ་གིས་ བློ་ཟེ་སྦེ་བརྩམས་བཞག་ནུག་ཟེར་ཨིན་པས། དེ་འབདཝ་ད་ ད་ལྟོ་གླུ་གཞས་སྦེ་འཐེན་ཏེ་ ལོ་ངོ་༣༠ དེ་ཅིག་ལས་མ་སོང་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་པས། གླུ་གཞས་ཀྱི་གདངས་དབྱངས་བརྩམས་མི་དེ་ཡང་ ཁོ་ར་དང་ ཆ་རོགས་གྲུབ་འབྱོར་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་བཟོ་བཟོཝ་ཨིན་པས། ཁོང་ཆ་ཁྱབ་ཀྱིས་ གླུ་གཞས་འདི་གི་ལེའུ་ཡང་བཟོ་སྦེ་ དཔལ་མི་དབང་འབྲུག་རྒྱལ་ལྔ་པ་འཇིགས་མེད་གེ་སར་རྣམ་རྒྱལ་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གི་གསེར་ཁྲི་མངའ་གསོལ་མཛད་པའི་སྐབས་ལུ་ཡང་ སྤྱན་འབུལ་ཞུ་ཡི་ཟེར་ཨིནམ་ད་ དེ་གི་ཤུལ་ལས་ གླུ་གཞས་འདི་ དར་ཁྱབ་སོང་ཡི་ཟེར་ཨིན་པས། ད་ལྟོ་ གླུ་གཞས་འདི་ དག་པ་ཅིག་གིས་ཡང་ལྷབ་སྟེ་ འཐེན་སྲོལ་དང་རྐྱབ་སྲོལ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།
- Ngangla Trong
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaལགས་སོ་ དང་ཕུ་ ཧེ་མ་ ང་བཅས་རའི་ འབྲུག་རྒྱལ་ལྔ་པ་ཁྲི་མངའ་གསོལ་མཛད་པའི་བསྒང་ལུ་ འཐེན་ཡོད་པའི་ཞབས་བྲོ་ཨིན་ཟེར་ ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།Laso, once upon a time, the song is sung during the coronation of fifth king la..
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཁྱོད་ཤོག་སྒྲོ་གཡས་པ་ཤར་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ཁྱོད་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་སྨོ། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping. Showing your right wing towards east. Is it an example of your love. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ང་ཤོག་སྒྲོ་གཡས་པ་ཤར་ལུབཏོན་མི་འདི། །ང་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་མིན། ། ཤར་ཁྲི་གདུགས་ཉི་མ་ཞུ་བའི་དཔེ་ཅིག་ཨིན། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Showing my right wing towards east, I am not an example of any love story. It is an example of receiving sun from east. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཁྱོད་ཤོག་སྒྲོ་གཡོན་པ་ནུབ་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ཁྱོད་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་སྨོ། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི།།Chile, chile, a bird is chirping. Showing your left wing towards north, is it an example of your love. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ང་ཤོག་སྒྲོ་གཡོན་པ་ནུབ་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ང་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་མིན། ། ནུབ་ཚེ་ཚེས་ཟླ་བ་ཞུ་བའི་དཔེ་ཅིག་ཨིན། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Showing my left wing towards north, I am not an example of any love story. It is an example of receiving moon form north. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཁྱོད་མགུ་ཏོ་བོད་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ཁྱོད་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་སྨོ། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Showing your head towards tibet, is it an example of your love. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ང་མགུ་ཏོ་བོད་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ང་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་མིན། །བོད་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་ཞུ་བའི་དཔེ་ཅིག་ཨིན། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. howing my head towards tibet, I am not an example of any love story. It is an example of receiving dharma. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཁྱོད་མཇུགམ་རྒྱ་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ཁྱོད་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་སྨོ། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Showing your tail towards India, Is it an example of your love. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ང་མཇུགམ་རྒྱ་ལུ་བཏོན་མི་འདི། །ང་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་མིན། །རྒྱ་རྫས་ནོར་རྫས་ཞུ་བའི་དཔེ་ཅིག་ཨིན། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Showing my tail towards India, is not an example of any love story. It is an example of receiving materials and wealth. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཁྱོད་མཆོ་ཏོ་གནམ་མཁའ་ལྷོང་མི་འདི། །ཁྱོད་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་སྨོ། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Eracting your beak towards sky, is it an example of your love. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ང་མཆོ་ཏོ་གནམ་མཁའ་ལྷོང་མི་འདི། །ང་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་མིན། །ཆར་ཆུ་དུས་གསུམ་ཞུ་བའི་དཔེ་ཅིག་ཨིན། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Erecting my beak towards sky, Is not an example of any love story. It is an example of receving rain on time. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཁྱོད་རྐངམ་ས་ཁར་བཙུགས་མི་འདི། །ཁྱོད་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་སྨོ། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Putting your leg on soil, Is it an example of your love. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ངེའི་རྐངམ་ས་ཁར་བཙུགས་མི་འདི། །ང་དགའ་ན་དགའ་བའི་དཔེ་ཅིག་མིན། །ལོ་ཐོག་རྟག་ཏུ་ཞུ་བའི་དཔེ་ཅིག་ཨིན། ། ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །Chile, chile, a bird is chirping. Putting my leg on soil, Is not an example of any love story. It is an example of receiving good crops. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །གནམ་ལས་ཆར་ཆུ་འབབ་མི་འབབ། །ས་ལས་ལོ་ཐོག་ལེགས་མི་ལེགས། །གནམ་ལས་ཆར་ཆུ་འབབ་སྲིད་ན། །ས་ལས་ལོ་ཐོག་ལེགས་སྲིད་ན། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ཅི་ལི་ཅི་ལི་བྱ་ཅི་ལི། །ལགས་སོ་ལགས།Chile, chile, a bird is chirping. Descend rainfall from the sky. Good crops from the soil. The possibility of raining from sky. The possibility of good crops from soil. Chile, chile, a bird is chirping. Chile, chile, a bird is chirping. Laso la...
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukད་འ་ནཱི་འདི་ད་ བྱ་ཅིག་གི་ བྱ་ཅི་ལིག་པ་ཟེར་ཡོད་ལོ་སྨོ་ལགས་བྱ?Now this one is, there is a bird called Bjachi lekpa [name of a bird] right la?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཨིན་ལགས། བྱ་ཅི་ལིག་པ་ཟེར་ ཆུང་ཀུ་ཅིག་འོང་ལགས་ཁོ། ཁོ་གནམ་མེད་ས་མེད་ འཆར་གཞི་ཅིག་ བརྩམ་བརྩམས་མས་ལགས། ཁོ་གིས་ ང་བཅས་ལུ་ འཆར་གཞི་ གནམ་མེད་ས་མེད་བརྩམས་ཏེ་ ང་བཅས་ལུ་ ལོ་ཐོག་རྟག་ཏུ་མ་ལེགས་ ཆར་ཆུ་ དུས་སུ་མ་བབས་པའི་བསྒང་ལུ་ ཏེ་ཁོ་གིས་ སྨོན་ལམ་བཏབ་བཏབ་ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས་ལགས།Yes la. Bjachi lekpa is very small bird la. He is making an immense plans la. He made an immense plans for us, when crops grown bad and rain falls, not on time, So, it is prayed by him la.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaདེ་ལས་ ཁོ་གིས་ སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ་ ལོ་ཐོག་རྟག་ཏུ་ཡང་ལེགས། ཆར་ཆུ་ཡང་ དུས་སུ་འབབ་བབས་ཨིན་ཟེར་བའི་ གཏམ་ཅིག་ཨིན་པས་ལགས།Then it is a story that, when Bjachi prayed, crops grown well and rain falled on time.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukལགས་སོ།Laso.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaའ་ནཱི་ཞབས་བྲོ་འདི་ ཕམ་ཚུ་གིས་ བརྩམས་བཞག་སྟེ་འདུག། ཕམ་ཚུ་གིས་ བརྩམས་བཞག་པའི་གུ་ ང་རང་གིས་དགའ་སྟེ་ སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ་ ད་ང་གིས་ལྷབ་སྟེ་ ང་གིས་ BBS འབྲུག་རྒྱང་བསྒྲགས་ལས་འཛིན་ནང་བཙུགས་ཡི་ཟེར་ ཞུ་ནི་ཨིན་ལགས།This song is composed by our parents. Parents had composed. So, because of my interest I read and I had put in Bhutan Bordcasting service [BBS].
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukལགས་སོ། ཅི་ལིག་པ་ཟེར་བའི་ བྱ་འདི་ ད་ལྟོ་ ང་བཅས་ཀྱིས་ མཐོང་ནི་ཡོད་ག་ལགས?Laso. We can see Chilegpa bird right now?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཡོད་ལགས་མཐོང་ནི། ཁོ་ར་ འ་ནཱེམ་ཅིག་འོང་ལགས།Yes la, we can see. He is this much la.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukཆུང་ཀུ།small!
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཆུང་ཀུ་འ་ནཱེམ་རང་འོང་། མཆོ་ཏོ་རིངམོ་སྦེ་ དེ་ལས་ མཇུག་མ་ཡང་ རིངམོ་སྦེ་འོང་ལགས། འ་ནཱེ་སྦེ་ཨིན། བྱ་ཨ་ནཱེམ་ཅིག་རང་ཨིན་མས་ལགས།small like this. long beak and then tail is also long la. Like this. bird is this much la.
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaཆུང་ཀུ་ཅིག་རང་ སྡོད་སའི་ཚང་འདི་འབད་བ་ཅིན་ སིར་མ་ཟེར་བའི་ རྩྭའི་་ནང་ན་བཟོ་འོང་ལགས། ད་རེས་ནངས་པ་ ཕྱེདཔ་མས་ཚང་ཡང་། མདངས་ཞག་འཐོབ་ཅི་ཚང་ཅིགSmall one and living nest is called "Sirma" which is made inside grass. Now a days we meet with the nest. Last time I got one nest.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukསིར་མ་ཟེར་ལགས?Sirma?
- རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ Rinchen Drakpaསིར་མ་ ང་བཅས་ར་ཡོད་མེན་ན་ལགས། ཨཱ་་་སྤང་ན་ཡོད་མི་ འདབ་མ་ཆུང་ཀུ་སྦེ་ཡོད་མི་ གེ་ཟ་ནང་ན་ལས་ཕར་ཡོད་མེན་ན།Sirma, we have right la.. Ahh...with small leaf, we can see in open land and even in maize garden.
- ཞིབ་འཚོལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ Researcher Yeshi Wangchukའེང་ ལགས་སོ།ohh... Laso.